Jestem wielką admiratorką prozy Kornela Filipowicza. Literatura, którą raczy czytelnika, mnie zjednała pierwszymi przeczytanymi refleksyjnymi zdaniami. Jest też w tej twórczości coś takiego, że w zachwycie i w jakimś dziwnym oczarowaniu trwam, przede wszystkim w trakcie czytania. Po lekturze zostaje mi zazwyczaj tylko po wielokroć odbite echo dobrych wrażeń. • Poprzez bezpośredni zwrot do czytelnika i specyficzne prowadzenie narracji odbieram tekst jak rozmowę z bliską mi osobą. Filipowicz, pisząc, jednocześnie do mnie mówi, a ja chłonę te słowa i próbuję z nich wyczytać sedno, wyłuskać istotę przemyśleń i złapać wszystkie odcienie impresji. Bardzo często mam poczucie, że jestem tuż obok tego opisywanego przez niego świata, bo i ja daję się ponieść zadumie i namysłom. • Refleksje nad tym, jacy my ludzie jesteśmy, powodują, że opowieści autora, stają się filozoficznymi mini rozprawami. Filipowicz jest mistrzem utworów kameralnych, kontemplacyjnych, prozy zatrzymania się. • I dzięki temu po raz kolejny miałam tę przyjemność, że mogłam na krótki czas się zatrzymać i podumać o ludzkiej naturze. • Tym razem moim absolutnym faworytem był na poły humorystyczny, na poły nie tytuł - „Czar» Pewexu«".

Wysłuchanie tej książki było jak przeniesienie się w czasie do tajemniczego, odległego kraju. Na początku uważnie wsłuchiwałam się w każde zdanie, łapałam kontekst historyczny i kulturowy, by potem swobodnie poddać się głosowi lektora opowiadającemu tę historię w imieniu pewnego studenta. Tego studenta podczas wakacji zaintrygował przypadkowo ujrzany w herbaciarni mężczyzna, zaintrygowanie przemieniło się w rodzaj fascynacji, która wraz z powrotem do Tokio przeszła w głębszą relację, sensei - gakusei. • Chłopaka zastanawiał niedzisiejszy sposób życia senseia i jego wycofanie ze świata. Bohater, próbując odkryć tajemnicę swego mistrza, przy okazji opowiada czytelnikowi o sobie, przede wszystkim o swych powiązaniach rodzinnych, z którymi się zmaga i próbuje ułożyć na swoich zasadach. • Rozmowy z mentorem o życiu i śmierci, o powinnościach, o młodości i starości są dla czytelnika, dla studenta również, odkrywaniem tytułowego sedna rzeczy. • Wielu ludzi zastanawia się nad tym, co bezpowrotnie przeminęło, czasami za tym tęsknimy, z rozrzewnieniem myślimy o naiwności przypisanej młodości, o późniejszej utracie złudzeń. I o takich poszukiwaniach, rozpamiętywaniach i dociekaniach jest ta opowieść, szczególnie ta część, w której sensei opisuje w liście swoją przeszłość. • Mnie frapowała jeszcze jedna kwestia, przyciągania się ludzi, to, jak wyczuwamy, kto może być dla nas interesujący, wartościowy i jak budujemy swoją osobowość dzięki wpływom innych. • Książka Natsumego, o której przed przeczytaniem nie wiedziałam nic, zafascynowała mnie na równi z fascynacją jaką odczuł student, ujrzawszy w herbaciarni obcego, ale właśnie t e g o, mężczyznę.

Przytrafiła mi się prawdziwa peerelowska perełka. • Nie jest to dzieło wybitne, ale ma w sobie jakiś, właśnie niezapomniany smak, poetyczny czar, ulotny powiew młodości, budzącej się dojrzałości. Jest pięknym uhonorowaniem momentu przepoczwarzania się dziewczyny w młodą kobietę, ale nie tylko. To też opowieść o samotności, o braku bliskości i potrzebie bycia z kimś, nawet za wszelką cenę i o różnych oczekiwaniach wobec życia. • Wydaje się, że czytamy książkę o zbuntowanej nastolatce, która sama nie wie, czego chce. Z jej perspektywy też pokazana jest historia niezamężnej kobiety, życiowej rozbitki, w dodatku poetki, na niby dorosłej i niezależnej, • Różni je wiele, jednak ich relacja jest ciekawym obrazem bliskości, próbą zrozumienia wzajemnych potrzeb, akceptacją odmienności. • Świetnie sportretowani zostali rodzice dziewczyny, którzy, miałam wrażenie, prowadzili eksperyment wychowawczy, w jak najlepszym tego określenia znaczeniu. Stale byli obok, obserwowali, interesowali się, radzili, ale dawali też swojemu dziecku przestrzeń i rozbieg w dorosłość. • Wątek, w którym bohaterka wybiera się do docenta doktora habilitowanego inżyniera architekta, po to, by przekazać mu swoje badania nad bombą atomową, dla mnie będzie niezapomniany, jak to tytułowe wino, bo i śmieszny, i straszny, szczególnie gdy patrzę na niego prywatnymi matczynymi oczyma. I wydaje mi się, że współczesne nastolatki to naiwne dzieciaki, w porównaniu ze świadomością i dojrzałością młodzieży ówczesnej.

Po Wiecha sięgam zawsze naumyślnie, po prostu on mnie nie zawodzi i jest odskocznią od ordynarności i prostactwa serwowanego w niektórych współczesnych kabaretach i stand-upach. Nawet jeżeli jego niektóre teksty są dzisiaj nie do końca zrozumiałe, gdyż stanowią satyryczną reakcję na nieprzetrwałe do obecnych czasów, a wtedy bieżące wypadki i nawet jeżeli kilka z felietonów wcześniej czytałam, to nadal i ponownie się z nich śmieję. • Wiech stworzył nie tylko niepowtarzalny język, nie tylko galerię osobliwych bohaterów, ale także dzięki poczciwej ironii oraz uszczypliwym aluzjom nadał, tym z życia wziętym warszawskim gawędom, swoisty klimat i nastrój. Nikt w tym świecie jednak nikogo nie szkaluje, z nikogo nie szydzi, nie używa bez powodu wulgaryzmów, nawet węglarz, wyzywający swego konia od najgorszych, dostaje w miarę parlamentarną reprymendę od przechodnia: • „Panie szanowny, jak się pan, do wielkiej cholery, wyrażasz? Mnie pan nie zajemponujesz, ale na ulicy znajdują się kobiety, które nie mają życzenia pańskich perorów słuchać. Jednem słowem, z uwagi na płeć piękną i także samo uczącą się młodzież przymknij się smolipysku drobnym szabrem w ciemienie drapany”. • I jeszcze w kwestii tej kolekcji osobliwych postaci. • Walerek i Gieniuchna, szwagier Felek Piekutoszczak, wujo Wężyk i ciocia Wężykowa ochoczo komentują i angażują się w zaokienną rzeczywistość powojenną, a znany z oryginalnych interpretacji dziejów narodowych i sztuk wszelakich, a także przewodnik po mieście stołecznym Warszawie, Teofil Piecyk, posiadają swoją własną, mocno awangardową filozofię życiową. • Moimi ulubieńcami tym razem były felietony, w których pan Teoś Piecyk oprowadzał czytelnika po właśnie odbudowywanej Warszawie i z właściwym sobie zapałem i przekonaniem opowiadał o postępach prac, jednocześnie z sentymentem wspominając miejsca, których ubyło. • Świetna to była lektura, a czytana umiarkowanymi porcjami, długo utrzymywała mój dobry humor na wysokim poziomie. Nade wszystko polecam: „Świąteczny prymaprylus”, „Kłopoty, św. Mikołaja”, „Tenisiści”.

Ależ to była świeża lektura, mimo iż przeszło dziewięćdziesięcioletnia. Ta świeżość objawiała się w sposobie patrzenia na świat, w naturze przemyśleń i spostrzeżeń zdecydowanie bliższych współczesnym, niż ówczesnym współplemieńcom Orwella. • Poglądy pisarza i jego obserwacje natury ludzkiej są mi niebywale bliskie, dodatkowo styl, w jakim utrzymana była całość, pozornie kpiarski i żartobliwy, przykrywał tylko, dotkliwie poważną, nędzę ludzkiej egzystencji w epoce pomiędzy dwiema wojnami, w Paryżu i Londynie, w dwóch z ówczesnych europejskich metropolii. • Czytając przytoczony poniżej fragment o „hotelu” w 5. dzielnicy, w którym autor mieszkał, miałam przed oczyma matkę Stefanii Grodzieńskiej, która w tejże dzielnicy mieszkała również, w podobnym hoteliku, też wśród różnych dziwaków i imała się także najprzeróżniejszych zajęć, by przetrwać. • „W hotelu mieszkali dziwaczni osobnicy. Paryskie dzielnice slumsów wabią takich ludzi — ludzi, którzy zostali dotknięci samotnością i na wpół popadli w obłęd; którzy już nawet przestali udawać, iż są normalni czy też przyzwoici. Nędza zwalniała ich od konieczności przestrzegania obowiązujących norm zachowania, tak jak posiadanie pieniędzy zwalnia od pracy. Niektórzy z lokatorów prowadzili życie tak osobliwe, że doprawdy trudno nawet je opisać”. • Praca autora w charakterze plongeura w Hôtelu X i perypetie, których doświadczył z zaprzyjaźnionym białym emigrantem z Rosji, Borysem, niektórym mogą nie pomieścić się w głowie. • Nędza w Londynie doświadczana wespół z ulicznymi żebrakami i bezdomnymi śpiącymi po noclegowniach, nieróżniących się wiele od dziewiętnastowiecznych przytułków odmalowanych w powieściach Dickensa, przedstawiona jest równie barwnie i dosadnie. • Podsumowując, jakże trafna w odniesieniu do tej lektury wydaje się fraza, punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. • I mimo iż sam T. S. Eliot nie był za tym, by książkę wydać, bo według niego była nierówna, niespójna i chaotyczna, ja ją skromnie polecam.